[BLH]

შემოსავლების სამსახური და ჯარიმის გასაჩივრება

ცხელი ხაზის თანამშრომელმა განაცხადა, რომ არ გეკუთვნით გასაჩივრებაო ჯარიმაზე:))

შემდგომ გასაჩივრდა ეს ჯარიმა და სხვათაშორის წარმატებით, რადგან დაკმაყოფილდა საჩივარი და ჯარიმა გაუქმდა.

[BLH]

TBC  და პროკურა

TBC არ გაახსნევინა ანგარიში დირექტორს, რადგან რეესტრში ფიქსირდებოდა პროკორუსტიც. ბანკმა ვერ გაარკვია წესდებაში დირექტორის და პროკურისტის უფლებამოსილებების ფარგლები.

შემდგომ 1 დღიანი განხილვის შედეგად დაუშვა დირექტორის უფლება გაეხსნა ანგარიში, თუმცა პროკურისტს ცალკე მინდობილობის გარეშე არ დაუშვა რაიმე ქმედების განხორციელება.

სამართლებრივი შეფასება: პროკურისტი, რომ უფლებამოსილია და ა.შ. წესდების წაკითხვა რა საჭიროა, როდესაც გვაქვს ნორმა, რომელიც ბათილად აცხადებს და ა.შ.

 

[BLH]

დისკრეციული უფლებამოსილების იგნორირება

საქართველოს ზოგადი ადმინისტრაციული კოდექსის 7.2 მუხლი საგადასახადო კოდექსის 43.1 მუხლის „ვ“ ქვეპუნქტი და 270.7 მუხლი

საქართველოს უზენაესი სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 2014 წლის 2 დეკემბრის განმარტება საქმეზე #ბს-424-419(კ14)

სასამართლო კონტროლისა და უფლებამოსილების საკანონმდებლო ფარგლების გადამეტება გადასახადის გადამხდელის მიმართ ფულადი ჯარიმის ნაცვლად გაფრთხილების გამოყენება წარმოადგენს დისკრეციული უფლებამოსილების გადამეტებას

სასამართლოს ფაქტობრივ-სამართლებრივი შეცდომა: თბილისის საქალაქო სასამართლოს საქალაქო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა კოლეგიამ 2013 წლის 18 დეკემბრის გადაწყვეტილებით (საქმე #3/3172-13), სადავო საკითხის გადაუწყვეტლად ბათილად ცნო სსიპ შემოსავლების სამსახურის საგადასახადო სამართალდარღვევის ოქმი და ბრძანება. მოპასუხეს დაევალა ახალი ინდივიდუალური ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტის გამოცემა.

თბილისის სააპელაციო სასამართლომ (#3ბ/411-14, 12.06.14) უცვლელად დატოვა გასაჩივრებული გადაწყვეტილება და მიიჩნია, რომ მოსარჩელემ არ დაარღვია საგადასახადო კოდექსის 43-ე მუხლის პირველი ნაწილის „ვ“ ქვეპუნქტის მოთხოვნა, კერძოდ, მან საკონტროლო-სალარო აპარატი გამოცვალა 2006 წელს, საიდანაც გასულია კანონით დადგენილი შენახვის 6-წლიანი ხანდაზმულობის ვადა.

სააპელაციო სასამართლომ ასევე მიუთითა საგადასახადო კოდექსის 270-ე მუხლის მე-7 ნაწილზე და განმარტა, რომ 291-ე მუხლით გათვალისწინებული სამართალდარღვევებისათვის ფულადი ჯარიმის ნაცვლად შესაძლებელია გამოყენებულ იქნეს გაფრთხილება, რის გამოც დაირღვა სზაკ-ის მე-7 მუხლის მოთხოვნა ადმინისტრაციული ორგანოს მიერ დისკრეციული უფლებამოსილების განხორციელების თაობაზე.

საკასაციო სასამართლოს განმარტება: საკასაციო სასამართლომ აღნიშნა, რომ საგადასახადო კოდექსის 43-ე მუხლის შეფარდება დაუდგენელი ფაქტობრივი გარემოებების მიმართ კანონსაწინააღმდეგოა.

სასამართლოს მიერ ადმინისტრაციული ორგანოსთვის მითითება, რომ მეწარმის მიმართ გამოიყენონ საქართველოს საგადასახადო კოდექსის 270-ე მუხლის მე-7 ნაწილი და გადასახადის გადამხდელის მიმართ ფულადი ჯარიმის ნაცვლად გამოიყენოს გაფრთხილება, კანონშეუსაბამოა და წარმოადგენს დისკრეციული უფლებამოსილების არსისა და ბუნების იგნორირებას და მის საფუძველზე გამოცემული ინდივიდუალური ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტის კანონიერების შემოწმებისას სასამართლო კონტროლისა და უფლებამოსილების საკანონმდებლო ფარგლების გაცდენას.

საკასაციო სასამართლომ განმარტა, რომ სასამართლო ამოწმებს არა ადმინისტრაციული ორგანოს მიერ მიღებული გადაწყვეტილების მიზანშეწონილობას, არამედ მის კანონიერება-დასაბუთებულობას. ზემოაღნიშნულიდან გამომდინარე, საკასაციო სასამართლომ გააუქმა გასაჩივრებული განჩინება და საქმე ხელახლა განსახილველად დააბრუნა იმავე სასამართლოში.

[BLH]

სახელმწიფო ორგანოს პასუხისმგებლობის განსაკუთრებული წესი

საქართველოს უზენაესი სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 2015 წლის 10 სექტემბრის განმარტება საქმეზე #ბს-134132(კ-15)

საქართველოს ზოგადი ადმინისტრაციული კოდექსის 208-ე მუხლი

უზენაესი სასამართლოს განმარტებით, ადმინისტრაციული ორგანოსთვის ზიანის ანაზღაურების ვალდებულების დაკისრებისას უნდა დადგინდეს ზიანის ანაზღაურების ვალდებულების წარმოშობისათვის კანონით განსაზღვრული აუცილებელი პირობების არსებობა.

სასამართლოს ფაქტობრივ-სამართლებრივი შეცდომა: თბილისის საქალაქო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა კოლეგიის 2014 წლის 27 თებერვლის გადაწყვეტილებით (საქმე #3/4947-13) ბანკის სარჩელი საჯარო რეესტრის ეროვნული სააგენტოსთვის მატერიალური ზიანის სახით თანხის დაკისრების შესახებ არ დაკმაყოფილდა.

თბილისის სააპელაციო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 2014 წლის 30 ოქტომბრის განჩინებით (#3ბ/580-14) უცვლელად დარჩა თბილისის საქალაქო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა კოლეგიის 2014 წლის 27 თებერვლის გადაწყვეტილება.

სააპელაციო სასამართლომ მიიჩნია, რომ აპელანტის (ბანკი) შემთხვევაში არ არსებობს დელიქტით გამოწვეული ზიანის ანაზღაურებისთვის სკ-ის 992-ე მუხლით დადგენილი წინაპირობებიდან არც ერთი წინაპირობა.

სააპელაციო სასამართლომ მიუთითა საქართველოს სკ-ის 415-ე მუხლსა და 1005-ე მუხლის მე-2 ნაწილზე და მიიჩნია, რომ აპელანტმა თავისივე უმოქმედობით, ანუ საჯარო რეესტრის მწარმოებელი ორგანოდან შესაბამისი შინაარსის, სრულყოფილი ინფორმაციის არგამოთხოვით, ასევე უსაფუძვლო ვარაუდით მასზედ, რომ თბილისის სარეგისტრაციო სამსახურის წერილში ასახული იყო ინფორმაცია მესამე პირის ქონების მიმართ როგორც ყადაღის და გირავნობის, ისე საგადასახადო გირავნობა/იპოთეკის უფლების შესახებ, თავადვე შეუწყო ხელი მატერიალური ზიანის წარმოშობას, რაც გამორიცხავდა მოპასუხისადმი წაყენებული პრეტენზიის დაკმაყოფილების შესაძლებლობას.

საკასაციო სასამართლოს განმარტება: საკასაციო სასამართლომ მიიჩნია, რომ ქვედა ინსტანციის სასამართლოები ფორმალურად მიუდგნენ სარეგისტრაციო სამსახურის ქმედების კანონიერების შეფასებას, რითაც წინააღმდეგობაში მოვიდნენ საჯარო რეესტრის საქმიანობის მიზნებსა და პრინციპებთან და შექმნეს მარეგისტრირებელი ორგანოს მიერ არასწორი პრაქტიკის დამკვიდრების ტენდენცია.

მოცემულ შემთხვევაში ადმინისტრაციული ორგანოსთვის ზიანის ანაზღაურების ვალდებულების დაკისრებისას გადამწყვეტია დადგინდეს ზიანის ანაზღაურების ვალდებულების წარმოშობისათვის კანონით განსაზღვრული აუცილებელი პირობების არსებობა. სზაკ-ის 208-ე მუხლი ადგენს საჯარო მოხელის ქმედებით ან გადაწყვეტილებით მიყენებული ზიანის სახელმწიფოს მხრიდან ანაზღაურების ვალდებულებას.

ზიანის ანაზღაურების ვალდებულების წარმოშობისათვის კი აუცილებელია შემდეგი პირობების არსებობა: ქმედება, რამაც ზიანის ანაზღაურების ვალდებულება წარმოშვა, დაკავშირებული უნდა იყოს საჯარო-სამართლებრივი უფლებამოსილების განხორციელებასთან, ამ უფლებამოსილების განხორციელების პროცესში დაშვებული დარღვევა მიმართული უნდა იყოს სხვა პირის უფლებების შელახვისკენ, სახეზე უნდა იყოს ზიანის მიმყენებლის ბრალი და მართლსაწინააღმდეგო მოქმედებასა და ზიანს შორის მიზეზობრივი კავშირი.

ზემოაღნიშნულიდან გამომდინარე, საკასაციო სასამართლომ გააუქმა გასაჩივრებული განჩინება და აღნიშნა, რომ სააპელაციო სასამართლომ მოცემული საქმის ხელახლა განხილვისას უნდა შეაფასოს ბანკისთვის მიყენებული მატერიალური ზიანი გამოწვეულია თუ არა უშუალოდ სარეგისტრაციო სამსახურის ქმედებით.

[BLH]

შსს-ს მოსამსახურის პასუხისმგებლობა და სამსახურიდან დათხოვნის წესი

„პოლიციის შესახებ“ (27.07.1993 წ.)საქართველოს კანონის 30-ე მუხლი და 22-ე მუხლი.

საქართველოს უზენაესი სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის 2015 წლის 7 ივლისის განმარტება საქმეზე #ბს-664-649(კ14)

უზენაესი სასამართლოს განმარტებით, შსს-ს მოსამსახურის სამსახურიდან დათხოვნა შესაძლებელია სამსახურებრივი დისციპლინის უხეში ან სისტემატური დარღვევისათვის

სასამართლოს ფაქტობრივ-სამართლებრივი შეცდომა: თბილისის საქალაქო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა კოლეგიის 2014 წლის 14 მარტის გადაწყვეტილებით (საქმე #3/3943-13) სარჩელი შსს გენერალური ინსპექციის დასკვნის, შინაგან საქმეთა მინისტრის ბრძანების ბათილად ცნობის, სამსახურში აღდგენისა და განაცდურის ანაზღაურების შესახებ არ დაკმაყოფილდა.

თბილისის სააპელაციო სასამართლოს 2014 წლის 17 ივლისის ახალი გადაწყვეტილებით (#3B/850-14), სადავო საკითხის გადაუწყვეტლად ბათილად იქნა ცნობილი საქართველოს შს სამინისტროს (მინისტრის) ბრძანება; მოპასუხეს _ საქართველოს შსს-ს დაევალა მოსარჩელის საქმესთან დაკავშირებული გარემოებების გამოკვლევისა და შეფასების შემდეგ ახალი ინდივიდუალური ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტის გამოცემა; მოსარჩელეს უარი ეთქვა სამსახურში აღდგენასა და იძულებითი განაცდურის ანაზღაურებაზე.

სააპელაციო პალატამ განმარტა, რომ მოპასუხე ადმინისტრაციული ორგანოს არც ბრძანება და არც გენერალური ინსპექციის დასკვნა არ შეიცავს მსჯელობას მასზედ, რომ ჩადენილი გადაცდომა არის მძიმე, რომ გადაცდომამ გამოიწვია მძიმე შედეგები, აგრეთვე მოსარჩელეს გააჩნია უარყოფითი საქმიანი და პირადი რეპუტაცია და ამ პირობათა ერთიანობის ფონზე იგი იმსახურებს ყველაზე მკაცრ სასჯელს.

სააპელაციო პალატამ არ დააკმაყოფილა სამსახურში აღდგენისა და იძულებითი განაცდურის ანაზღაურების შესახებ სასარჩელო მოთხოვნები და განმარტა, რომ „საჯარო სამსახურის შესახებ“ საქართველოს კანონის 127-ე მუხლის მე-6 პუნქტის თანახმად, სასამართლოს მიერ სამსახურიდან გათავისუფლებაზე ან გადაყვანაზე გაცემული ბრძანების, განკარგულების ან გადაწყვეტილების ბათილად ცნობა არ იწვევს მოხელის სამსახურში დაუყოვნებლივ აღდგენას.

მოხელის მიერ მოთხოვნილი განაცდური ხელფასი კი ამავე კანონის 112-ე მუხლით დადგენილი ოდენობით ანაზღაურდება მხოლოდ დაწესებულების მიერ მოხელის სამსახურში აღდგენის შემთხვევაში.

საკასაციო სასამართლოს განმარტება: საკასაციო სასამართლომ განმარტა, რომ „პოლიციის შესახებ“ საქართველოს კანონის 30-ე მუხლი განსაზღვრავს სამინისტროს მოსამსახურის პასუხისმგებლობის სახეებს, რომლის „ზ“ ქვეპუნქტის თანახმად, სამსახურიდან დათხოვნა წარმოადგენს სამსახურებრივი დისციპლინის დარღვევისათვის სამინისტროს მოსამსახურის მიმართ დისციპლინური სახდელის სახეს.

აღნიშნული სახდელის გამოყენების წესი კი მოცემულია 22-ე მუხლში, რის გამოც სამინისტროს მოსამსახურის სამსახურიდან დათხოვნა შესაძლებელია: სამსახურებრივი დისციპლინის უხეში ან სისტემატური დარღვევისა და ფიცის გატეხისათვის, პოლიციელისთვის შეუფერებელი საქციელისათვის. საკასაციო სასამართლომ მიიჩნია, რომ სააპელაციო სასამართლომ, მხარეთა მიერ წარმოდგენილი არგუმენტებისა და მტკიცებულებების შეჯერების საფუძველზე, ჩადენილი გადაცდომის შინაარსისა და სიმძიმის გათვალისწინებით, თავად უნდა განსაზღვროს გამოყენებული პასუხისმგებლობის ადეკვატურობა და მიიღოს არსებითი გადაწყვეტილება. ზემოაღნიშნულიდან გამომდინარე, საკასაციო სასამართლომ გააუქმა გასაჩივრებული გადაწყვეტილება და საქმე ხელახლა განსახილველად დააბრუნა იმავე სასამართლოში.

[BLH]

იჯარის/ქირავნობის ხელშეკრულების რეესტრში რეგისტრაციის ვალდებულების დარღვევა

სააპელაციო სასამართლომ არ გაიზიარა სააპელაციო პრეტენზია და მიიჩნია, რომ მხარეთა შორის 2012 წლის 1 აპრილსა და 2012 წლის 1 ივნისს გაფორმებული იჯარის ხელშეკრულებები ბათილ გარიგებას არ წარმოადგენს.

„საჯარო რეესტრის შესახებ“ საქართველოს კანონის მე-11 მუხლის პირველი და მე-5 პუნქტების დანაწესიდან გამომდინარე, კერძო სამართლის იურიდიული პირის მონაწილეობით ერთ წელზე მეტი ვადით დადებული იჯარის ხელშეკრულებებით გათვალისწინებული უფლებების წარმოშობისათვის აუცილებელია მათი საჯარო რეესტრში რეგისტრაცია.

სააპელაციო პალატა დაეთანხმა პირველი ინსტანციის სასამართლოს მსჯელობას და ჩათვალა, რომ ზემოაღნიშნული ნორმის განმარტებისას, რომელიც „საჯარო რეესტრის შესახებ“ საქართველოს კანონის მე-11 მუხლში საკანონმდებლო ცვლილების სახით 2010 წლის 7 დეკემბერს იქნა შეტანილი, გათვალისწინებული უნდა იქნას კანონმდებლის რეალური მიზანი, რასაც მოცემულ შემთხვევაში, წარმოადგენდა უძრავ ნივთებთან მიმართებით უფლებათა საჯაროობის უზრუნველყოფა და მესამე პირთა ინტერესების დაცვა.

სააპელაციო პალატამ აღნიშნა, რომ, მართალია, უძრავ ნივთებზე გარიგების დადებისათვის ამ გარიგების საჯარო რეესტრში რეგისტრაცია სავალდებულო პირობაა, თუმცა ამგვარი რეგისტრაციის არარსებობა ხელშეკრულებას ავტომატურად იურიდიულ ძალას არ უკარგავს.

იგი მოქმედებს ხელშემკვრელ მხარეებს შორის, მაგრამ ძალა ვერ ექნება მესამე პირებთან ურთიერთობაში, თუ, რა თქმა უნდა, მათთვის ცნობილი არ არის ხელშეკრულების არსებობის თაობაზე. განსახილველ შემთხვევაში დავა მიმდინარეობს უშუალოდ ხელშემკვრელ მხარეებს შორის, სწორედ ამიტომ სადავო ხელშეკრულებები, მიუხედავად იმისა, რომ რეგისტრირებული არ არის კანონის მოთხოვნათა დაცვით, არ ბოჭავს მოსარჩელეს, წარადგინოს ამ ხელშეკრულებიდან გამომდინარე მოთხოვნა. (საქართველოს უზენაესი სასამართლოს 2014 წლის 8 სექტემბრის გადაწყვეტილება საქმე №ას-343-326-2013).

[BLH]

საავტორო უფლებებისა და მესაკუთრის ინტერესბს შორის ბალანსი

(სუსგ.№ას-924-874-2015)

მოქმედი კანონმდებლობა განსაზღვრავს ავტორის უფლებათა დაცვის ქმედით მექანიზმებს და ადგენს გონივრულ ბალანსს ავტორის საავტორო უფლებათა და ქონების მესაკუთრის ინტერესებს შორის.

„ბერნის კონვენციის“ მე-6bis მუხლის (1) პუნქტის თანახმად, ავტორის ქონებრივი  უფლებებისგან დამოუკიდებლად და აღნიშნული უფლებების გადაცემის შემდეგაც კი, ავტორს აქვს უფლება მოითხოვოს ნაწარმოების ავტორად აღიარება და წინ აღუდგეს ამ  ნაწარმოების  ნებისმიერ  გაუკუღმართებას, დამახინჯებას, ან  სხვაგვარ  ცვლილებას, ასევე ამ ნაწარმოების  ნებისმიერ  სხვა  შელახვას, რომელმაც  შესაძლოა  ზიანი  მიაყენოს  ავტორის  ღირსებას ან  რეპუტაციას.

ანალოგიურ დათქმას შეიცავს „საავტორო და მომიჯნავე უფლებების შესახებ“ საქართველოს კანონის 17.1 მუხლის „ე“ ქვეპუნქტი. მითითებული ნორმებიდან გამომდინარე, საკასაციო სასამართლო განმარტავს, რომ რეპუტაციის პატივისცემის უფლება ავტორის კანონით აღიარებული ის განსაკუთრებული უფლებაა, რომელიც უპირობო დაცვას ექვემდებარება.

ასეთ შემთხვევაში, ეროვნული კანონმდებლობა ადგენს უფლების დაცვის წესსაც, კერძოდ, „საავტორო და მომიჯნავე უფლებების შესახებ“ საქართველოს კანონის 59-ე მუხლის თანახმად, საავტორო უფლების მფლობელს უფლება აქვს დამრღვევისაგან მოითხოვოს უფლების დარღვევამდე არსებული მდგომარეობის აღდგენა და იმ მოქმედების აღკვეთა, რომელიც არღვევს უფლებას ან ქმნის მისი დარღვევის საფრთხეს (59.1 მუხლის „ბ“ ქვეპუნქტი).

საკასაციო სასამართლო ასევე არ იზიარებს მოპასუხე საწარმოს არგუმენტს იმის თაობაზე, რომ სარჩელის დაკმაყოფილებით ილახება მისი, როგორც მესაკუთრის კონსტიტუციური უფლება, თავისუფლად ისარგებლოს საკუთრებით.

საქართველოს კონსტიტუციის 21-ე მუხლის მე-2 პუნქტი ადგენს საკუთრებით სარგებლობის შეზღუდვის ლეგალურ ფარგლებს და კონსტიტუციურ უფლებაში ჩარევა პროპორციულია თუ ეს ჩარევა განპირობებულია აუცილებელი საზოგადოებრივი საჭიროებით; შეზღუდვა კანონით პირდაპირაა განსაზღვრული და არ ირღვევა საკუთრების უფლების არსი.

ამგვარი შემთხვევის კერძო გამოხატულებას სამოქალაქო კოდექსის 170-ე მუხლის პირველი ნაწილით განსაზღვრული გამონაკლისი წარმოადგენს, კერძოდ, მესაკუთრეს შეუძლია, კანონისმიერი ან სხვაგვარი, კერძოდ, სახელშეკრულებო შებოჭვის ფარგლებში თავისუფლად ფლობდეს და სარგებლობდეს ქონებით (ნივთით), არ დაუშვას სხვა პირთა მიერ ამ ქონებით სარგებლობა, განკარგოს იგი, თუკი ამით არ ილახება მეზობლების ან სხვა მესამე პირთა უფლებები, ანდა, თუ ეს მოქმედება არ წარმოადგენს უფლების ბოროტად გამოყენებას.

კანონში მითითებულ მესამე პირად შეიძლება სწორედ საავტორო უფლების მქონე პირი მოვიჩნიოთ, რომლის უფლებებიც, როგორც ზემოთ აღინიშნა, კანონითაა დაცული.

პალატა სრულად იზიარებს ზ.ც-ის პრეტენზიას იმის თაობაზე, რომ სააპელაციო სასამართლომ სარჩელის დაკმაყოფილებაზე უარი არასწორად დაასაბუთა ახალი ავტორის უფლების დაცვით. ასეთ შემთხვევაში, გაურკვეველია, რა პრიორიტეტით ისარგებლდა სააპელაციო პალატამ და როგორ განსაზღვრა იმ ავტორის საავტორო უფლების უპირატესობა, რომლის ნაწარმოებიც შესაძლოა არღვევდეს უკვე არსებულ საავტორო უფლებას.

[BLH]

საავტორო უფლებების წარმოშობა

(სუსგ.№ას-924-874-2015)

„ბერნის კონვენციის“ 5.(2) მუხლის თანახმად, საავტორო უფლებებით სარგებლობა და მათი გამოყენება არ არის დაკავშირებული რაიმე ფორმალობის შესრულებაზე; ასეთი სარგებლობა და  გამოყენება  არ  არის  დამოკიდებული ნაწარმოების წარმოშობის ქვეყანაში დაცვის არსებობაზე.

საავტორო უფლების წარმოშობის თვალსაზრისით ანალოგიურ დებულებებს ითვალისწინებს ეროვნული კანონმდებლობის შესაბამისი დანაწესებიც, კერძოდ, „საავტორო და მომიჯნავე უფლებების შესახებ“ საქართველოს კანონის თანახმად, ავტორის უფლება ნაწარმოების შექმნის მომენტიდან წარმოიშობა.

ნაწარმოები კი, ობიექტური ფორმით გამოხატვიდან ითვლება შექმნილად (რაც მისი აღქმისა და რეპროდუცირების საშუალებას იძლევა) და უფლების განხორციელებისათვის ნაწარმოების რეგისტრაცია, სპეციალური გაფორმება ან სხვა ფორმალობების დაცვა არ არის სავალდებულო (9.1 და 9.2 მუხლები), ამდენად, შეიძლება დავასკვნათ, რომ კანონმდებლობა საავტორო უფლებათა დაცვას ნაწარმოების შექმნას უკავშირებს და მისი ნამდვილობა ავტორის მხრიდან სხვა დამატებითი მოქმედების განხორციელებაზე არ არის დამოკიდებული.

[BLH]

არაქონებრივი საავტორო უფლებების დაცვა სამსახურეობრივ ნაწარმოებებზე

(სუსგ.№ას-924-874-2015)

“საკასაციო პალატა განმარტავს, რომ მოცემული დავის საგანი ავტორის არაქონებრივი უფლების დაცვაა და თუკი მოსარჩელის შემოქმედებას თუნდაც სამსახურებრივ ნაწარმოებად მივიჩნევდით, ეს გარემოება, სხვა წინაპირობების არსებობისას, ხელისშემშლელი ვერ იქნებოდა სარჩელის დაკმაყოფილებისათვის, რადგანაც „საავტორო და მომიჯნავე უფლებების შესახებ“ საქართველოს კანონის მე-16 მუხლი აქცენტს საავტორო ქონებრივ უფლებებზე აკეთებს და არ ადგენს რაიმე შეზღუდვას ავტორის არაქონებრივი უფლებების მიმართ.”

[BLH]

პარტნიორთა კრებისა და დირექტორს შორის ურთიერთობა

(სუსგ.№ას-240-228-2016 )

განსახილველ შემთხვევაში, საკასაციო სასამართლო ყურადღებას ამახვილებს სადავო სამართლებრივი ურთიერთობის იურიდიულ კვალიფიკაციაზე და უთითებს საქართველოს უზენაესი სასამართლოს გადაწყვეტილებაზე, რომელშიც სასამართლომ განმარტა, რომ „საწარმოს დირექტორთან იდება სასამსახურო ხელშეკრულება, შესაბამისად, განსახილველ დავაზე მსჯელობისას, მეწარმეთა კანონის ნორმებითან ერთად გამოყენებული უნდა იქნეს არა შრომითი ურთიერთობების, არამედ დავალების ხელშეკრულების მომწესრიგებელი სამართლებრივი ნორმები (სსკ-ის 709 და 710-ე მუხლები)“ -იხ. სუსგ # ას-895-845-2015წ., 29.01.2016წ.;

მეწარმეთა კანონის 47-ე მუხლის შესაბამისად, საწარმოს პარტნიორები მმართველობით უფლებამოსილებას ახორციელებენ პარტნიორთა საერთო კრების მეშვეობით, რომელიც განსაზღვრავს კაპიტალური საზოგადოების საქმიანობის ძირითადად მიმართულებებსა და მიზნებს, ხოლო დირექტორი კი ახორციელებს მათ, კანონისა და საერთო კრების მიერ მინიჭებული უფლებამოსილების ფარგლებში.

თავის მხრივ, დირექტორის კომპეტენციის ფარგლებს განსაზღვრავს მეწარმეთა კანონის მე-9 მუხლი. ერთ ერთ საქმეზე საკასაციო სასამართლომ განმარტა:

„დირექტორის მიერ საწარმოს პარტნიორებთან შეუსაბამობასა და დაპირისპირებაში ყოფნა კანონთან და,  ბუნებრივია,  პარტნიორებთან  შეუსაბამოდ მიიჩნევა.

სწორედ დირექტორის   უნარ-ჩვევებსა  და კეთილსინდისიერებაზეა დამოკიდებული საწარმოს განვითარება. ამ რისკის საკომპენსაციოდ კი, პარტნიორებს უფლება აქვთ გაათავისუფლონ დირექტორი დაკავებული თანამდებობიდან და ამ შემთხვევაზე, შრომის კოდექსის მოქმედება არ შეიძლება გავრცელდეს.

შრომის კოდექსით მოწესრიგებულია ურთიერთობა საწარმოს დირექტორსა და მის დაქირავებულ მუშაკს შორის, რომელიც ჩვეულებრივი შრომით-სამართლებრივი ურთიერთობაა, ხოლო დირექტორის საქმიანობა არის სამეწარმეო, მისი ურთიერთობა საზოგადოების პარტნიორებთან უნდა რეგულირდებოდეს მეწარმეთა შესახებ საქართველოს კანონით.

შესაბამისად, საზოგადოების დირექტორის ფუნქციათა თავისებურებებიდან გამომდინარე, დავის გადასაწყვეტად საქართელოს შრომის კოდექსით ხელმძღვანელობა კანონმდებლობით ნაკარნახევი არ არის.

საკასაციო პალატა განმარტავს, რომ დირექტორსა და საზოგადოებას შორის დირექტორის თანამდებობის დაკავებასთან და ამ თანამდებობიდან გათავისუფლებასთან დაკავშირებული ურთიერთობა არ არის ტიპიური შრომითსამართლებრივი ურთიერთობა დამქირავებელსა და დაქირავებულ მუშაკს შორის, ეს არის სპეციფიკური კორპორაციული ურთიერთობა, რომლის მიმართაც შრომის კოდექსის გავრცელება არ შეესაბამება „მეწარმეთა შესახებ“ საქართველოს კანონის მოთხოვნებს.

შრომის კოდექსით მოწესრიგებულია საწარმოს დირექტორსა და მის მიერ დაქირავებულ მუშაკს შორის შრომითი ურთიერთობა, რომელიც, ჩვეულებრივ, შრომითსამართლებრივი ხასიათის ურთიერთობაა,ხოლო დირექტორის თანამდებობის დაკავებასთან და ამ თანამდებობიდან გათავისუფლებასთან დაკავშირებული ურთიერთობა უნდა მოწესრიგდეს „მეწარმეთა შესახებ“ საქართველოს კანონით (სუსგ 2001 წლის 30 მარტის განჩინება საქმეზე №3კ/259-01, სუსგ 2003 წლის 26 ივნისის განჩინება საქმეზე № ას-68-767-03;)“.

როგორც ზემოთ აღინიშნა, საკასაციო სასამართლოს პრაქტიკით, საწარმოს დირექტორთან ფორმდება სასამსახურო ხელშეკრულება, სსკ-ის 709-ე და 710-ე მუხლების საფუძველზე- იხ. სუსგ # ას-23-23-2016, 09.03.2016წ.; ამავე განჩინებაში საკასაციო პალატა განმარტავს, რომ „საზოგადოების დირექტორის თანამდებობიდან  გათავისუფლების ბრძანება გამოიცემა „მეწარმეთა შესახებ“ საქართველოს კანონის საფუძველზე და მას შესაბამისი სახელმწიფო ორგანო გამოსცემს არა როგორც ადმინისტრაციული ორგანო მისი საჯაროსამართლებრივი უფლებამოსილების განხორციელების მიზნით, არამედ, როგორც კერძო სამართლის სუბიექტი – სამეწარმეო საზოგადოების პარტნიორი.

შესაბამისად, საწარმოს დირექტორის თანამდებობიდან გათავისუფლების შესახებ აქტი (ბრძანება),  თავისი არსით, განეკუთვნება „მეწარმეთა შესახებ“ საქართველოს კანონის თანახმად მიღებულ პარტნიორის გადაწყვეტილებას სასამსახურო ხელშეკრულების შეწყვეტის შესახებ, შესაბამისად, სახეზეა კერძოსამართლებრივი და არა საჯაროსამართლებრივი ურთიერთობა, რომელიც ექვემდებარება განხილვას სამოქალაქო სამართალწარმოების წესით“ (სუსგ # ას-23-23-2016, 09.03.2016წ.).

 

[Author]

Posts