Forum Replies Created
-
AuthorPosts
-
BLH
Keymasterცხოველის მიერ მიყენებული ზიანი
(სუსგ. ას-447-423-2013 ; №ას-65-63-2014 )
ამ გადაწყვეტილებებში ერთგვაროვნად არის ჩამოყალიბებული სამოქალაქო კოდექსის 1003-ე მუხლით გათვალისწინებულ შემთხვევაში (ცხოველის მიერ პირისთვის ზიანის მიყენებისას) , პირის სამოქალაქო სამართლებრივი პასუხისმგებლობისთვის საჭირო ფაქტობრივი საფუძვლები, რომლებიც იგივეა, რაც გენერალური დელიქტის დროს, კერძოდ:
“პირს ზიანის ანაზღაურება დელიქტური ვალდებულებიდან გამომდინარე შეიძლება დაეკისროს, თუ არსებობს პასუხისმგებლობის დაკისრების აღნიშნული ნორმით დადგენილი წინაპირობები, კერძოდ: ა) ზიანის მიმყენებლის არამართლზომიერი მოქმედება ან უმოქმედობა; ბ) არამართლზომიერ ქმედებასა და დამდგარ ზიანს შორის მიზეზობრივი კავშირი; გ) ზიანის მიმყენებლის ბრალი.”
Keymasterგამქირავებლის მიერ ნივთზე გაწეული აუცილებელი ხარჯი
(სუსგ. N- 3კ-936-02)
“სააპელაციო სასამართლომ სამშენებლო სარემონტო სამუშაოების ღირებულების ასანაზღაურებლად მოპასუხეს სწორად დააკისრა 4898,8 ლარი, ვინაიდან სამოქალაქო კოდექსის 545-ე მუხლის შესაბამისად მეიჯარე ვალდებულია მოიჯარეს აუნაზღაუროს ნივთზე გაწეული აუცილებელი ხარჯები. საკასაციო სასამართლოს მიაჩნია, რომ მოცემული ობიექტის იჯარით გადაცემის ხელშეკრულების სპეციფიკურობიდან გამომდინარე (ბიბლიოთეკის გადაკეთება აბანოდ) ამ ობიექტზე ჩატარებული სარემონტო სამშენებლო სამუშაოები აუცილებელ ხარჯებს წარმოადგენდა და იგი ხელშეკრულების შეწყვეტის შემდეგ მეიჯარის მხრიდან ანაზღაურებას ექვემდებარება.”
Keymasterმიმდინარე რემონტი & კაპიტალური ხარჯები
(სუსგ.N- ას-961-1220-04)
“ყოველგვარ დასაბუთებასაა მოკლებული კასატორის მოსაზრება, რომ საოლქო სასამართლომ გასაჩივრებული გადაწყვეტილების გამოტანისას არ გამოიყენა კანონი, რომელიც უნდა გამოეყენებინა, კერძოდ, სკ-ის 548-ე მუხლი. აღნიშნული ნორმით, მიმდინარე რემონტის ჩატარება, ჩვეულებრივ, ევალება დამქირავებელს. მას არა აქვს საცხოვრებელი სადგომის გადაკეთების ან რეკონსტრუქციის უფლება დამქირავებლის თანხმობის გარეშე. დამქირავებელი მოვალეა, ეს სამუშაოები შეასრულოს საკუთარი ხარჯებით. მიმდინარე რემონტს მიეკუთვნება სამუშაოები, რომლებიც ნივთის ყოველდღიურ გამოყენებას უკავშირდება და მისი დროული დაცვისკენაა მიმართული. როგორც გადაწყვეტილების კვლევით ნაწილში აღინიშნა, მოცემულ შემთხვევაში ხ.თოფურიას მიერ გაწეული სამუშაოებით ნივთი სათანადო მდგომარეობაში იქნა მოყვანილი და მხოლოდ ამ სამუშაოების შემდეგ გახდა შესაძლებელი ნივთის დანიშნულებისამებრ გამოყენება. ასეთი კაპიტალური ხარჯები მიმდინარე რემონტად ვერ იქნება მიჩნეული და, შესაბამისად, დავა სკ-ის 548-ე მუხლით არ უნდა მოწესრიგებულიყო. ამასთან, როგორც ზემოთ აღინიშნა, მხარეები შეთანხმდნენ სადავო 3600 აშშ დოლარის საიჯარო ქირაში ჩათვლის თაობაზე. საიჯარო ხელშეკრულების შეწყვეტა კი განაპირობებს საიჯარო ქირის გადახდის ვალდებულების შეწყვეტას.”
Keymasterსაინტერესო ჩანაწერია, მაგრამ მისი განმარტება უნდა მოხდეს სისტემურად 60-ე მუხლთან ერთად, ანუ 60-ე მუხლში განსაზღვრულ შემთხვევბში ინდ. აქტი არის არარა, ხოლო ყველა დანარჩენ შემთხვევაში მოქმედებს 5.3-ე მუხლი.
Keymasterარარა ადმინისტრაციულ–სამართლებრივი აქტი
ადმინისტრაციულ სამართლებრივი აქტი გამოცემისთანავე ითვლება არარად, ანუ არ არსებულად და შესაბამისად მისი შესრულების ვალდებულება არ წარმოიშობა, მხოლოდ ზაკ-ის მე-60 მუხლში განსაზღვრული ოთხი გარემოების არსებობისას:
ა) შეუძლებელია მისი გამომცემი ორგანოს დადგენა;
ბ) გამოცემულია არაუფლებამოსილი ორგანოს ან არაუფლებამოსილი პირის მიერ;
გ) მისი შესრულება შეუძლებელია ფაქტობრივი მიზეზების გამო;
დ) მისი შესრულება გამოიწვევს სისხლისსამართლებრივ ან ადმინისტრაციულ სამართალდარღვევას.
არარა აქტების მიმართ არ ვრცელდება ადმინისტრაციულ სამართლებრივი აქტების გასაჩივრებისათვის ზაკ-ით დადგენილი ვადები.
ადმინისტრაციულ სამართლებრივი აქტის გამომცემი ორგანო ვალდებულია საკუთარი ინიციატივით ან დაინტერესებული მხარის მოთხოვნით არარად აღიაროს ადმინისტრაციულ სამართლებრივი აქტი.
Keymasterაღმჭურველი ინდ. აქტის ბათილობა
(გადაწყვეტილება N-ბს-699-685(კ-12))
ქუთაისის სააპელაციო სასამართლომ შემოსული სააპელაციო საჩივრის განხილვისას ისე გაიზიარა ადმინისტრაციული ორგანოს არგუმენტაცია გასაჩივრებული აქტების კანონიერებაზე, რომ არ გაითვალისწინა ამ აქტის მიმართ მოსარჩელის კანონიერი ნდობის არსებობა, არ მიიღო მხედველობაში ის გარემოება, რომ ადმინისტრაციული ორგანო თავისი ქმედებით გასცდა კანონით მინიჭებულ უფლებამოსილებათა ფარგლებს და ფაქტობრივად მოსარჩელეს წაართვა საკუთრება მთლიან ფართზე მაშინ, როდესაც მხარეები მხოლოდ 8 კვ.მ-ზე დაობდნენ.
საკასაციო სასამართლოს განმარტება: საკასაციო სასამართლომ განმარტა, რომ კანონიერი ნდობის პრინციპი უშუალოდ უკავშირდება ადმინისტრაციული ორგანოს წერილობით დაპირებას – აღმჭურველ ინდივიდუალურ ადმინისტრაციულ-სამართლებრივ აქტს და ზაკ-ის მე-60(1) მუხლის მე-5 ნაწილის საფუძველზე, უდავოდ მიიჩნია აღნიშნული აქტის მიმართ მოსარჩელის კანონიერი ნდობის არსებობა. განსახილველ შემთხვევაში გასარკვევია, უფლებამოსილი იყო თუ არა ადმინისტრაციული ორგანო, ბათილად ეცნო აღმჭურველი ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტი, რომლის მიმართაც მოსარჩელეს გააჩნდა კანონიერი ნდობა და მისი ბათილად ცნობით მოსარჩელეს მიადგა ზიანი. საქმის მასალების ანალიზის საფუძველზე, საკასაციო სასამართლომ მიიჩნია, რომ განსახილველ შემთხვევაში, არსებობს სადავო ბრძანების ბათილად ცნობის ზაკ-ის მე-60(1) მუხლის პირველი ნაწილითა და ასკ-ის 32-ე მუხლის მე-4 ნაწილით გათვალისწინებული მატერიალურ-საპროცესო სამართლებრივი საფუძვლები და ადმინისტრაციულ ორგანოს დაავალა ახალი აქტის გამოცემა.
Keymasterაღმჭურველი ინდ. აქტის გაუქმება
ზოგადი წესის თანახმად, დაუშვებელია კანონსაწინააღმდეგო აღმჭურველი ადმინისტრაციულ სამართლებრივი აქტის ბათილად ცნობა, თუ დაინტერესებულ მხარეს კანონიერი ნდობა აქვს ადმინისტრაციულ სამართლებრივი აქტის მიმართ, გარდა იმ შემთხვევებისა, როდესაც ადმინისტრაციულ სამართლებრივი აქტი არსებითად არღვევს სახელმწიფო, საზოგადოებრივ ან სხვა პირის კანონიერ უფლებებს ან ინტერესებს.
ამავდროულად ადმინისტრაციული ორგანო უფლებამოსილი არ არის ძალადაკარგულად გამოაცხადოს კანონის შესაბამისად გამოცემული აღმჭურველი ადმინისტრაციულსამართლებრივი აქტი, გარდა ზაკ-ის 61-ე მუხლით განსაზღვრული გამონაკლისი შემთხვევებისა.
ამდენად აღმჭურველი ინდ. აქტის გაუქმების დროს დაინტერესებულ პირს შეუძლია კანონიერი ნდობის პრინციპიდან გამომდინარე შეეწინააღმდეგობის ინდ. აქტის გაუქმებას.
აღსანიშნავია, რომ გასაჩივრების ვადებში აღმჭურველი ინდ. აქტის გაუქმების საკითხის დაყენების შემთხვევაში, ამ აქტის მიმართ კანონიერი ნდობის პრინციპის გამოყენება მისი გაუქმების საწინააღმდეგოდ დაუშვებელია. აღნიშნული შეიძლება მოხდეს მხოლოდ გასაჩივრების ვადის გასვლის შემდეგ.
მაგ: თუ გამოიცა კანონის დარღვევის მშენებლობის ნებართვა, რომელიც გასაჩივრების ვადებში გაასაჩივრეს დაინტერესებულმა პირებმა, მშენებელი ვერ მიუთითებს კანონიერი ნდობის პრინციპზე და ვერ შეეწინააღმდეგება ასეთი ნებართვის გაუქმებას. სხვა ვითარება იქნება, როდესაც გასულია ნებართვის გასაჩივრების ვადები და ნებართვის გამომცემი ადმ. ორგანო გადაწყვეტს მის გაუქმებას, ბათილად გამოცხადების სახით. ასეთ შემთხვევაში სამშენებლო კომპანია უფლებამოსილია შეეწინააღმდეგოს ნებართვის ბათილობას, სწორედ კანონიერი ნდობის პრინციპიდან გამომდინარე.
აღმჭურველი ინდ. აქტის ბათილად გამოცხადებისკენ „მოუწოდებს“ კანონიერების პრინციპი, რომელიც მოითხოვს კანონიერების დაცვას და შესაბამისად უკანონო ინდ. აქტის გაუქმებას. ამ პრინციპს უპირისპირდება კანონიერი ნდობის პრინციპი. ამ ორ პრინციპს შორის უნდა გადაწყდეს, რომელი სარგებლობს უპირატესობით ყოველ კონკრეტულ შემთხვევაში, ხოლო ამის გასარკვევად სახელმძღვანელო პრინციპია თანაზომიერების პრინციპი.
აღმჭურველი ინდ. აქტის ძალადაკარგულად გამოცხადების დროს, აღმჭურველი ინდ. აქტის გამოცემა ხდება მართლია კანონიერად, თუმცა მოგვიანებით წარმოიშობა კანონში (ზაკ-ის 61-ე მუხლის მე-2 ნაწილში) განსაზღვრული რომელიმე საფუძველი, რაც კანონიერ საფუძველს აძლევს ადმ. ორგანოს გააუქმოს ინდ. აქტი, თუმცა მან ეს უნდა გააკეთოს თანაზომიერების პრინციპის გათვალისწინებით, ასევე დაინტერესებულ პირთა კანონიერი ნდობის პრინციპის გათვალისწინებით.
Keymasterინდივიდულური აქტის გაუქმება
როგორც კანონიერი, ისე უკანონო ინდ. აქტი (გარდა არარა აქტისა) ხდება ნამდვილი და შესასრულებლად სავალდებულო ძალის მატარებელი, როდესაც გავა საჩივრისა და სარჩელის შეტანის ვადები. ასეთ შემთხვევაში ინდ. აქტის გაუქმება მხოლოდ ადმინისტრაციულ ორგანოს შეუძლია.
ინდივიდუალური აქტის გაუქმების ცნება მოიცავს, როგორც აქტის ბათილად ცნობას, ისე ძალადაკარგულად გამოცხადებას. ორივე შემთხვევაში აქტი წყვეტს მოქმედებას, თუმცა მათ შორის არის არსებითი განსხვავება: ბათილად ცნობის ობიექტია უკანონო ინდ. აქტი, ხოლო ძალადაკარგულად შეიძლება გამოცხადდეს მხოლოდ კანონიერი ინდ. აქტი.
ამდენად, თუ ინდ. აქტი უკანონოა, მისი ბათილად ცნობა შეუძლია მის გამომცემ ადმინისტრაციულ ორგანოს, ხოლო საჩივრის ან სარჩელის შემთხვევაში – ზემდგომ ადმინისტრაციულ ორგანოს ან სასამართლოს.
ადმინისტრაციული ორგანო ან სასამართლო ინდ. აქტის ბათილად ცნობასთან ერთად განსაზღვრავს ინდ. აქტის მოქმედების შეწყვეტის სამართლებრივ შედეგებს. შესაძლებელია განისაზღვროს ინდ.აქტის მოქმედების შეწყვეტა:
ა) მისი ძალაში შესვლის დღიდან;
ბ) მისი ბათილად ცნობის დღიდან;
გ) მომავალში, კონკრეტული თარიღის მითითებით.
რაც შეეხება ინდ. აქტის ძალადაკარგულად გამოცხადების, ამის უფლება აქვს მხოლოდ ინდ.აქტის გამომცემ ადმინისტრაციულ ორგანოს.
ძალადაკარგულად გამოცხადება ნიშნავს ინდ. აქტის მოქმედების შეწყვეტას მისი ძალადაკარგულად გამოცხადების დღიდან. ინდ. აქტის ძალადაკარგულად გამოცხადება არ იწვევს ძალადაკარგულად გამოცხადებამდე წარმოშობილი სამართლებრივი შედეგების გაუქმებას.
თუმცა არსებობს გამონაკლისი, კერძოდ ზაკ-ის 61-ე მუხლის მე-2 ნაწილის „გ“ პუნქტის გათვალისწინებული საფუძვლით ინდ. აქტის ძალადაკარგულად გამოცხადების შემთხვევაში შესაძლებელია განისაზღვროს მისი ძალაში შესვლიდან წარმოშობილი სამართლებრივი შედეგების გაუქმება.
ადმინისტრაციული ორგანოს მიერ ინდ. აქტის გაუქმება ხორციელდება ინდ. აქტის გამოცემის გზით.
Keymasterიჯარის/ქირავნობის საგნის ნაკლი
(ას-N- 648-616-2013)
საკასაციო პალატა განმარტავს, რომ საიჯარო და ქირავნობის ურთიერთობებში ნივთზე გასაწევ ხარჯებთან მიმართებით ხელშეკრულების მხარეთა უფლება-ვალდებულებები შეიძლება დავყოთ სამი ელემენტის მიხედვით:
- ვალდებულებები, რომლებიც აკისრია მეიჯარეს (გამქირავებელს) და მისგან მოითხოვს უზრუნველყოს ნივთის ვარგისიანობა ხელშეკრულების ან კანონით გათვალისწინებული წესების შესაბამისად.
- ვალდებულებები, რომლებიც აკისრია მოიჯარეს (დამქირავებელს) და მისგან მოითხოვს სარგებლობაში მიღებული ნივთის მოვლა-პატრონობასთან დაკავშირებულ, ე.წ მიმნინარე რემონტის განხორციელებას.
- სარგებლობით გამოწვეული ნივთის ბუნებრივი ცვეთა, რომელიც არ ანაზღაურდება.
საიჯარო ურთიერთობებისათვის დამახასიათებელია, რომ მეიჯარე ვალდებულია საიჯარო დროის განმავლობაში უზრუნველყოს ნაყოფის მიღების შესაძლებლობა. ეს ნიშნავს იმას, რომ ეს ქონება სარგრბლობაში უნდა გადაეცეს მოსარგებლეს სარგებლობისათვის ვარგის მდგომარეობაში და იჯარის მთელი დროის განმავლობაში მეიჯარემ უნდა შეინარჩუნოს ნივთის ეს მდგომარეობა.
აუცილებელი ხარჯების ინსტიტუტი ზუსტად, რომ იმ ხარჯებს გულისხმობს, რაც აუცილებელია ნივთის ვარგისინობის შენარჩუნებისათვის. იჯარის ხელშეკრულების შემთხვევაში ნივთის „ვარგისინობა“ გულისხმობს ნაყოფის მიღების შესაძლებლობას.
აქედან გამომდინარე, ისმის კითხვები: რას ნიშნავს ნივთის ვარგისიანობა, შესაბამისად ნაყოფის მიღების შესაძლებლობა? ამ კითხვებზე პასუხის გასაცემად უნდა გამოვიყენოთ ქირავნობის წესები სამოქალაქო კოდექსის 581-ე მუხლის მე-2 ნაწილის თანახმად, კერძოდ, საქართველოს სამოქალაქო კოდექსის 533-ე მუხლის თანახმად გამქირავებელმა უნდა გადასცეს დამქირავებელს უფლებრივად და ნივთობრივად უნაკლო ნივთი. იმის გათვალისწინებით, რომ მხარეთა შორის დავა ეხება ნივთობრივ ნაკლს, განმარტებას მოითხოვს ამავე კოდექსის 535-ე მუხლი, რომლის თანახმად, გაქირავებული ნივთი ნივთობრივად უნაკლოა, თუ მას აქვს დათქმული თვისებები. თუ ეს თვისებები არ არის დათქმული, მაშინ გაქირავებული ნივთი მიიჩნევა უნაკლოდ, თუ იგი ვარგისია ხელშეკრულებით გათვალისწინებული საქმიანობისათვის ან ჩვეულებრივი გამოყენებისათვის.
საკასაციო პალატა განმარტავს, რომ იჯარის ურთიერთობების ჭრილში ამ ნორმის გამოყენება უნდა გაგებულ იქნეს იმ თავისებურერებით, რაც დამახასითებელია იჯარის ხელშეკრულებისათვის.
იმის გათვალისწინებით, რომ იჯარის ხელშეკრულება (განსხვავებით ქირავნობისაგან) ითვალისწინებს სამეურნეო დანიშნულებას, მაშინ, თუ ეს თვისებები არ არის დათქმული, იჯარით გაცემული (გაქირავებული) ნივთი მიიჩნევა უნაკლოდ, თუ ნივთი იძლევა ნაყოფის მიღების შესაძლებლობას.
ამ მუხლის თანახმად, უპირველეს ყოვლისა, უნდა გაირკვეს ხელშეკრულების მხარეები შეთანხმდნენ თუ არა ნივთის ხარისხზე, თვისებაზე. შეთანხმების შემთხვევაში ივარაუდება, რომ ნივთი ვარგისია და ზუსტად ნივთის ამ თვისების შენარჩუნების ვალდებულება ეკისრება მეიჯარეს (გამქირავებელს). ვარგისიანობის ამ სტანდარტის შენარჩუნება მოითხოვს აუცილებელ ხარჯებს, რაც ეკისრება მეიჯარეს (გამქირავებელს). თუ მხარეები არ არიან შეთანხმებული ნივთის ვარგისიანობის თაობაზე, მაშინ გაქირავებული ნივთი მიიჩნევა უნაკლოდ, თუ იგი ვარგისია ხელშეკრულებით გათვალისწინებული საქმიანობისათვის ან ჩვეულებრივი გამოყენებისათვის (ნივთი მიიჩნევა უნაკლოდ, თუ ნივთი იძლევა ნაყოფის მიღების შესაძლებლობას).
ამ შემთხვევაში მეიჯარემ (გამქირავებელმა) უნდა შეინარჩუნოს, უზრუნველყოს ამ ნივთის ვარგისიანობა, რაც აუცილებელია ხელშეკრულებით გათვალისწინებული საქმიანობისათვის ან შეთანხმების არარსებობის პირობებში, შეინარჩუნოს ვარგისიანობა, რაც საკმარისია ჩვეულებრივი გამოყენებისათვის (რაც უზრუნველყოფს ნაყოფის მიღების შესაძლებლობას).
მეიჯარეს (გამქირავებელს) ნივთზე აუცილებელი ხარჯების გაღების ვალდებულება აკისრია, ასევე იმ შემთხვევაში, თუ ხელშეკრულების დადების მომენტისათვის არსებობდა ან შემდგომში აღმოჩნდება ნაკლი, რომელიც ნივთის ვარგისიანობას ამცირებს. ამ შემთხვევაშიც მნიშვნელობა ენიჭება იმას, რომ მოიჯარემ (დამქირავებელმა) ამ ნაკლის თაობაზე არ იცოდა, მიუხედავად იმისა, რომ ნაკლი არსებობდა ხელშეკრულების დადების მომენტისათვის ან არც შეიძლება სცოდნოდა, რადგან ხელშეკრულების დადების შემდეგ ნივთს აღმოაჩნდა ნაკლი ან შეექმნა საფრთხე. მაგრამ ამ შემთხვევაშიც მეიჯარის (გამქირავებლის) პასუხისმგებლობის საკითხი უკავშირდება მოიჯარის (დამქირავებლი) მხრიდან ამ ნაკლის ან სხვა საფრთხის შესახებ წინასწარ შეტყობინების ინსტიტუტს. კერძოდ, საქართველოს სამოქალაქო კოდექსის 543-ე მუხლის თანახმად თუ გაქირავებულ ნივთს აღმოაჩნდება ნაკლი, ან წინასწარ გაუთვალისწინებელი საფრთხისაგან ნივთის დასაცავად საჭირო იქნება აუცილებელი ზომების მიღება, მაშინ დამქირავებელმა ამის შესახებ დაუყოვნებლივ უნდა აცნობოს გამქირავებელს. იგივე წესი გამოიყენება იმ შემთხვევაშიც, თუ მესამე პირი განაცხადებს თავის უფლებებს ნივთზე, შესაბამისად, გამოიყენება საქართველოს სამოქალაქო კოდექსის 537-ე მუხლის მე-2 ნაწილი, რომლის თანახმად, თუ გამქირავებელი აყოვნებს ნივთის ნაკლის გამოსწორებას, დამქირავებელს შეუძლია თვითონ აღმოფხვრას იგი და მოითხოვოს ხარჯების ანაზღაურება ამავე კოდექსის 545-ე მუხლის საფუძველზე.
კანონი ამ შემთხვევაშიც ხაზგასმით აწესებს, რომ ეს ის ნაკლია,რომელზეც გამქირავებელი აგებს პასუხს (საქართველოს სამოქალაქო კოდექსის 537-ე მუხლი), ანუ მას აკისრია ვალდებულება, რომელიც გამომდინარეობს საქართველოს სამოქალაქო კოდექსის 534-ე და 535-ე მუხლებიდან. შესაბამისად, მოიჯარე(დამქირავებელი) ვერ მიუთითებს იმ ნაკლზე, რომლის თაობაზეც მან იცოდა მეიჯარესთან (გამქირავებელთან) შეთანხმების საფუძველზე და მიუხედავად ამისა, მიიღო სარგებლობაში ნივთი, როგორც უნაკლო. ამ შემთხვევაში მოქმედებს პრეზუმფცია, რომ ნივთი ვარგისია. ეს ის შემთხვევაა, რაზედაც ნაკლის გამოსწორების ვალდებულება არ ეკისრება მეიჯარეს (გამქირავებელს), ამდენად, ის არ არის ამ შემთხვევებისთვის პასუხისმგებელი.
საქართველოს სამოქალაქო კოდექსის 545-ე მუხლის მე-2 ნაწილში მითითებული `სხვა ხარჯებში~ იგულისხმება საიჯარო (ქირავნობის) პერიოდში წარმოშობილი ისეთი ხარჯები, რომლებიც მაგალითად, მიმართულია იმ საფრთხის თავიდან აცილებისაკენ, რომელიც ემუქრება მეპატრონეს (მეიჯარეს, გამქირავებელს) ან სხვა აუცილებლობით გამოწვეული მოქმედებები.
ამ შემთხვევებში გამოიყენება დავალების გარეშე სხვისი საქმეების შესრულების წესები. აქედან გამომდინარე, კანონი აწესებს, რომ, თუ ხელშეკრულების დადებისას დამქირავებლისთვის ცნობილია ნივთის ნაკლი და იგი არ განაცხადებს პრეტენზიას ამის გამო, მაშინ მას არ წარმოეშობა 536-ე მუხლით (ქირის შემცირება ნივთის ნაკლის გამო) გათვალისწინებული უფლება (საქართველოს სამოქალაქო კოდექსის 538-ე მუხლი) (შენიშვნა: განსახილველ ურთიერთობაზე გავრცელებულია იჯარის ხელშეკრულების შესაბამისი ნორმები, მაგალითად: 583-ე მუხლი და ა.შ. იმ შემთხვევაში თუ სადავო იქნებოდა ინვენტართან დაკავშირებული მეიჯარისა და მოიჯარის უფლება-ვალდებულებები).
მაგრამ ხელშეკრულების მხარებმა შეთანხმების საფუძველზე შეიძლება გაინაწილონ ნივთის ნაკლის თაობაზე განსახორციელებელი მოქმედებები იმდაგვარად, რომ ნივთის ნაკლის გამოსასწორებლად მეიჯარის (გამქირავებლის) მიერ ნივთზე გასაწევი აუცილებელი ხარჯები გაიღოს მოიჯარემ (დამქირავებელმა), რაც შემდეგ უნდა ანაზღაუროს მეიჯარემ (გამქირავებელმა) (ამ შემთხვევაში შეიძლება გამოყენებულ იქნეს სამოქალაქო კოდექსის 545-ე მუხლის 1-ლი ნაწილი), ხოლო თუ მეიჯარე (გამქირავებელი) აყოვნებს ნაკლის გამოსწორენას მაშინ ურთიერთობა დარეგულირდება სამოქალაქო კოდექსის 537-ე მუხლის მე-2 ნაწილით.
ზემომითითებული შემთხვევებისაგან უნდა განვასხვავოთ ნივთზე გასაწევი ისეთი მოქმედებები, რომლის განხორციელების ვალდებულება აკისრია მოიჯარეს (დამქირავებელს). ეს ის შემთხვევებია, რომლებიც ნივთით ხელშეკრულებით გათვალისწინებული სარგებლობის ჩვეულებრივი შედეგია, რომელიც შეიძლება, მოითხოვდეს მიმდინარე რემონტის განხორციელებას, რაც წარმოადგენს მოიჯარის (დამქირავებლის) ვალდებულებას. კერძოდ, საქართველოს სამოქალაქო კოდექსის 548-ე მუხლის 1-ლი ნაწილის 1-ლი წინადადების თანახმად, მიმდინარე რემონტის ჩატარება, ჩვეულებრივ, ევალება დამქირავებელს, ანუ, ეს ხელშეკრულების შედეგად წარმოშობილი ისეთი აუცილებლობაა, რაც გამოწვეულია ნივთით სარგებლობით. მესაკუთრის გულისხმიერების მსგავსად კანონი აკისრებს ნივთის მოსარგებლეს, მოუაროს და უპატრონოს (მიმდინარე რემონტი) სარგებლობაში მიღებული ნივთს, წინააღმდეგ შემთხვევაში, ის აგებს პასუხს (საქართველოს სამოქალაქო კოდექსის 548-ე მუხლის მე-3 ნაწილი).
ამდენად, ეს ის შემთხვევაა, როდესაც ხელშეკრულების მხარეების მიერ დაცულია კოდექსის 533-ე მუხლის მოთხოვნები, მაგრამ ნივთზე მიმდინარე რემონტი განპირობებულია ამ ნივთით სარგებლობის შედეგით გამოწვეული მოვლა-პატრონობის ვალდებულებით.
Keymasterუკანონო ინდივიდუალური აქტი
ინდ. აქტი უკანონოა, თუ იგი ეწინააღმდეგება კანონს. კანონთან წინააღმდეგობა მაშინ გვაქვს, როდესაც ინდ. აქტი არ აკმაყოფილებს კანონიერების მოთხოვნებს, რომელთა შესახებაც ზემოთ ვისაუბრეთ, კერძოდ თუ ინდ. აქტი არ აკმაყოფილებს კანონიერების ფორმალურ და მატერიალურ მხარეს.
არარა აქტიც უკანონო აქტის ნაირსახეობა, თუმცა არაარა ინდ.აქტი სახეზეა უკანონობის ოთხ განსაკუთრებულ შემთხვევაში, რაზეც შემდგომ პოსტებში ვისაუბრებთ. აღნიშნული საფუძვლების არსებობა განაპირობებს სხვაგვარ იურიდიულ შედეგს, ვიდრე ეს გვაქვს სხვა უკანონო ინდივიდუალური აქტების შემთხვევაში.
-
AuthorPosts