Forum Replies Created
-
AuthorPosts
-
ივერიელი
Participantამ გადაწყვეტილებიდან ისე გამოდის, რომ ნებისმიერ შემთხვევაში ნამდვილი იქნება ხელშეკრულება, გარდა იმ შემთხვევისა, როცა აშკარად არაკეთილსინდისიერია შემძენი. მაშინაც ნამდვილი გამოდის, როცა შემძენმა იცის, რომ მეორე მეუღლემ არ იცის თანასაკუთრების განკარგვის შესახებ, რადგან იმით, რომ მეორე მეუღლემ თავის სახელზე არ დაირეგისტრირა აღნიშნულ უძრავი ქონება, ის რისკები, რაც ამ უმოქმედობას მოყვა მას ეკისრება.
Participantმეუღლეთა თანასაკუთრების პრეზუმფცია უძრავ ქონებაზე
ას-1058-1325-09 უმნიშვნელოვანესი გადაწყვეტილება, რომელიც ეხება მეუღლეთა თანასაკუთრებას უძრავ ქონებაზე. ამ გადაწყვეტილებაში უზენაესი სასამართლო უთითებს დიდი პალატის გადაწყვეტილებაზე, სადაც ნათქვამია:
“შემძენის ინტერესებიდან გამომდინარე, მეუღლეთა ქორწინების განმავლობაში ერთად შეძენილ, სამოქალაქო კოდექსის 1158-ე მუხლით გათვალისწინებულ უძრავ ქონებაზე (თანასაკუთრებაზე) მეუღლეთა საკუთრების უფლება წარმოიშობა მხოლოდ საჯარო რეესტრში ორივე მათგანის რეგისტრაციის შემდეგ. წინააღმდეგ შემთხვევაში მესამე პირების მიმართ რეესტრის ჩანაწერები ითვლება სწორად”
Participantკარგი მიგნებაა…მართალია, რომ 187-ე მუხლი ჩუქების დროს დათქმას აკეთებს, რომ მყიდველი მიუხედავად კეთილსინდისიერებისა მაინც ვერ იძენს საკუთრების უფლებას შეძენილ ნივთზე და ჩუქება ბათილია, თუმცა 1160-ე მუხლში თანასაკუთრების ნებისმიერი სახით განკარგვის დროს მოქმედებს პრეზუმფცია, რომ მეორე მეუღლე თანახმაა..ანუ ორი საფუძველი გვაქვს, რომლებიდანაც ერთი მეუღლის მიერ გაჩუქებული მოძრავი ნივთის შემთხვევაში ბათილად აცხადებს ასეთი გარიგებას (187-ე მუხლი) და მეორე მხრივ გვაქვს 1160-ე მუხლი, რომელიც ნამდვილად აცხადებს ასეთ გარიგებას.. ანუ კოლიზია გვაქვს..
ამდენად, ამ შემთხვევაში სამოქალაქო კოდექსის მე-2 მუხლი უნდა გამოვიყენოთ, რომელიც გვეუბნება, რომ ზოგადი და სპეციალური ნორმების კოლიზიის დროს გამოიყენება სპეციალური ნორმა, ანუ უნდა გამოვიყენოთ 1160-ე მუხლი, რომლის საფუძველზე ნამდვილი იქნება ასეთი გარიგება.
Participantმაგ შემთხვევაში შემძენის ინტერესებს იცავს 1160-ე მუხლი, რომლიდან გამომდინარეც ასეთი ხელშეკრულება იქნება ნამდვილი და მყიდველი შეიძენს აღნიშნულ მოძრავ ნივთზე საკუთრების უფლებას.
Participantმოდი წარმოიდგინე, რომ არ არსებობს 1160-ე მუხლი, მეუღლე ყიდის ა) თანაზიარ უძრავ ნივთს; ბ) თანაზიარ მოძრავ ნივთს. ხოლო მყიდველმა არაფერი იცის იმის შესახებ ყავს თუ არა გამყიდველს მეუღლე.პირველ შემთხვევაში რეესტრის სისწორისა და სისრულის პრეზუმფციის მიხედვით უძრავი ქონების შემძენი იქნება კეთილსინდისიერი და აღნიშნულ ხელშეკრულების ბათილობის საფუძველი მეუღლეს არ ექნება, ხოლო მეორე შემთხვევაში მოქმედებს 187-ე მუხლი და ამ შემთხვევაშიც ვერაფერს იზამს გამყიდვლის მეუღლე, რადგან მყიდველი კეთილსინდისიერი იქნება.
ყველაფერი აქედან გამომდინარე, 1160-ე მუხლი წარმოადგენს დამატებით დაცვის საშუალებას მყიდველისათვის, როცა საქმე ეხება ქორწინებას და მეუღლეთა თანასაკუთრებას და როცა ამის შესახებ იცის შემძენმა: მაგ: როცა ერთ-ერთი მეუღლის საკუთრებად არის რეგისტრირებული მეუღლეთა თანასაკუთრება, ხოლო შემძენმა იცის, რომ მას ყავს მეუღლე, რომლის თანასაკუთრებაც შეიძლება იყოს ან არის გასაყიდი ქონება. (ეს პოზიცია გამომდინარეობს თუნდაც უზენაესი სასამართლოს ას-307-643-05 გადაწყვეტილებიდან, თუმცა ამ პოზიციას ეწინააღმდეგება ძალიან საინტერესო სააპელაციო სასამართლოს გადაწყვეტილება №2ბ/1403-12).
Participantთანასაკუთრების განკარგვა ერთ-ერთი მეუღლის მიერ განქორწინების შემდეგ
როგორც ვიცით არსებობს სამოქალაქო კოდექსის 1160-ე მუხლი, რომლის მიხედვითაც თუ ერთი მეუღლე განკარგავს თანასაკუთრებას, მაშინ იგულისხმება მეორე მეუღლის თანხმობა.
ამ შემთხვევაში ყურადსაღებია რამდენიმე ელემენტი, კერძოდ 1160-ე მუხლი ეხება ისეთ შემთხვევას, როცა ა) ერთი-ერთი მეუღლე განკარგავს მეუღლეთა თანასაკუთრებაში მყოფ ქონებას. ბ) აუცილებელია იყოს რეგისტრირებული ქორწინება.
ახლა რატომ არის აუცილებელი რეგისტრირებული ქორწინება? იმიტომ, რომ ეს პრეზუმფცია უკავშირდება დაქორწინებულ პირებს და არა თანასაკუთრებას. მყიდველმა როცა იცის, რომ ერთი მეუღლე ყიდის ქონებას, მას აქვს მოლოდინი იმისა, რომ მეორე მეუღლის თანხმობა გააჩნია მას. ხოლო როცა განქორწინდებიან მეუღლეები და ერთ-ერთი ყოფილი მეუღლე ყიდის თანასაკუთრებას, მაშინ ეს მოლოდინი არ არსებობს, რადგან სხვა რეჟიმში არიან უკვე თანამესაკუთრეები, მათზე აღარ ვრცელდება 1160-ე მუხლი, არამედ მათზე ვრცელდება ზოგადი ნორმები თანაზიარ ქონებასთან დაკავშირებით.
Participantალიმენტის დაკისრებასთან დაკავშირებული ზოგადი ინფორმაცია
განქორწინებისას ძალიან ხშირია ე.წ. საალიმენტო დავები. აღსანიშნავია, რომ ხშირად ალიმენტის გადახდის ვალდებულება მხოლოდ მშობლების ვალდებულებად აღიქმევა, რაც არასწორი შეხედულებაა, რადგან საქართველოს კანონმდებლობის მიხედვით ალიმენტის გადახდის ვალდებულება შეიძლება გააჩნდეს, როგორც მშობელს შვილის მიმართ, ისე მეუღლეებს ერთმანეთის მიმართ, და-ძმას, ბებია-პაპას, გერს, დედინაცვალ-მამინაცვალს და ასევე ფაქტობრივ აღმზრდელსა და აღსაზრდელს.
ალიმენტის გადახდის ვალდებულება თავისი ბუნებით წარმოადგენს პირად ქონებრივ უფლებას, რაც იმას ნიშნავს, რომ იგი არ შეიძლება გადაეცეს სხვა პირს, ხოლო ალიმენტის მიღებაზე უფლებამოსილი პირის გარდაცვალებისას, ეს უფლება არ გადადის მემკვიდრეობით.
ალიმენტის გადახდის ვალდებულება ოჯახის, როგორც სოციალური მოვლენიდან გამომდინარე ვალდებულებაა..იგი ეყდნობა პრინციპს, რომლის მიხედვითაც ოჯახის წევრებმა ერთმანეთი უნდა არჩინონ და მხარში ამოუდგნენ. თუ ისინი არ ასრულებენ აღნიშნულ მორალურ ვალდებულებას, მაშინ სახელმწიფო ერევა ამ ურთიერთობაში და კანონმდებლობით აძლევს საშუალებას გასაჭირში მყოფ ოჯახის წევრს, რათა მან სასამართლოს მეშვეობით მიიღოს დახმარება სხვა ოჯახის წევრისგან, რომელსაც გააჩნია საალიმენტო ვალდებულება მის მიმართ.
ალიმენტის დაკისრებისას სასამართლომ უნდა გამოიკვლიოს, როგორც ალიმენტის მიღებაზე უფლებამოსილი პირის მატერიალური მდგომარეობა, ისე იმ პირის მატერიალური მდგომაროება, ვისაც გააჩნია ალიმენტის გადახდის ვალდებულება და ამის შემდეგ მიიღოს გადაწყვეტილება ალიმენტის დაკისრებისა და მისი ოდენობის შესახებ.
Participantარასრულწლოვანი შვილის საცხოვრებელი ადგილის განსაზღვრა
(სუსგ. N-ას-1062-996-2012 )
თბილისის სააპელაციო სასამართლოს მიერ შემოსული სააპელაციო საჩივრის განხილვისას, ძირითადი ყურადღება იყო გადატანილი მშობლების განქორწინების შემდეგ ბავშვის საცხოვრებელი ადგილის შეცვლასთან დაკავშირებულ შედეგებზე, რასაც სადავო ურთიერთობის გადაწყვეტისათვის ერთ-ერთი და არა ერთადერთი გადამწყვეტი მნიშვნელობა აქვს.
აღნიშნულ საქმესთან დაკავშირებით საკასაციო სასამართლო მიიჩნევს, რომ სააპელაციო სასამართლომ, გაეროს „ბავშვთა უფლებათა კონვენციის“ მე-9 მუხლის პირველი ნაწილის შესაბამისად, გადაწყვეტილების მიღებისას არ გაამახვილა ყურადღება საქმის იმ ფაქტობრივ გარემოებებზე, რომლებიც აუცილებელია სამართლებრივი დასკვნებისათვის.
საკასაციო სასამართლოს განმარტება: გაეროს „ბავშვთა უფლებათა კონვენციის“ მე-9 მუხლის პირველი ნაწილის მიხედვით, მონაწილე სახელმწიფოები უზრუნველყოფენ, რომ ბავშვი არ დაშორდეს თავის მშობლებს მათი სურვილის საწინააღმდეგოდ, იმ შემთხვევათა გამოკლებით, როცა კომპეტენტური ორგანოები, სასამართლო გადაწყვეტილების თანახმად, სათანადო კანონისა და პროცედურის შესაბამისად განსაზღვრავენ, რომ დაშორება აუცილებელია და ბავშვის ინტერესებისთვის უკეთესია. ამ შემთხვევაში მნიშვნელობა ენიჭება ბავშვის მიჯაჭვულობას რომელიმე მშობელთან, რაც სასამართლომ უნდა გამოიკვლიოს ფსიქოპედაგოგიური ექსპერტიზის მიხედვით.
ყოველივე ზემოთ აღნიშნულის გათვალისწინებით საკასაციო პალატა მიიჩნევს, რომ სააპელაციო სასამართლომ უნდა შეაფასოს ის რისკები, რომლებიც ეხება ბავშვის საცხოვრებელი ადგილის შეცვლით მიღებულ სტრესს, დედასთან დაშორებით გამოწვეულ უარყოფით განცდას და შესაბამისი სპეციალისტების მეშვეობით გამოიკვლიოს ბავშვის ინტერესებიდან გამომდინარე რომელი რისკის აცილება უფრო მნიშვნელოვანია ასაკის გათვალისწინებით.
სააპელაციო სასამართლომ უნდა გაამახვილოს ყურადღება ისეთ აუცილებელ კრიტერიუმებზე, როგორიცაა ბავშვის ასაკი, მშობლების ზნეობრივი და სხვა პირადი თვისებები, ბავშვის ორივე მშობელთან ურთიერთობა, ბავშვის აღზრდა, განვითარებისათვის შესაბამისი პირობების შექმნის შესაძლებლობა, ცალ-ცალკე მცხოვრები მშობლების ოჯახური მდგომარეობა, დედის მიერ ბავშვის მიტოვების მიზეზი.
საკასაციო სასამართლო მიიჩნევს, რომ აღნიშნულ შემთხვევაში აუცილებელია უზრუნველყოფილ იქნეს ბავშვისა და დედის გაერთიანება, დედას უნდა ჰქონდეს მშობლის უფლებებისა და ვალდებულებების რეალიზაციის შესაძლებლობა. აქედან გამომდინარე, დედას უფლება აქვს, მოითხოვოს ბავშვის დაბრუნება. ზემოაღნიშნული საფუძვლით საკასაციო სასამართლომ სსკ-ის 412-ე მუხლის საფუძველზე გააუქმა გასაჩივრებული განჩინება და საქმე ხელახლა განსახილველად დაუბრუნა იმავე სასამართლოს.
Participantარასრულწლოვანის საცხოვრებლის განსაზღვრასთან დაკავშირებული ძირითადი საკითხები
უპირველესყოვლისა აღსანიშნავია, რომ ბავშვის საცხოვრებელი ადგილის განსაზღვრა შესაძლებელია, როგორც მეუღლეთა ურთიერთშეთანხმებით, ისე მათ შორის ამ საკითხზე შეუთანხმებლობის შემთხვევაშიც, სასამართლოს მეშვეობით.
მნიშვნელოვანია, რომ მიუხედავად მეუღლეთა ურთიერთშეთანხმებით მოხდა ბავშვის საცხოვრებლის განსაზღვრა, თუ სასამართლოს მეშვეობით, ორივე მშობელს უნარჩუნდება თანაბარი უფლება-მოვალეობანი შვილის მიმართ (მაგ: შვილის აღზრდასთან დაკავშირებული ნებისმიერი საკითხის ურთიერთშეთანხმებით გადაწყვეტა- ვთქვათ შვილის საზღვარგარეთ სასწავლებლად გაშვების საკითხის).
თუმცა მეორე მხრივ ის მშობელი, რომელთანაც იცხოვრებს ბავშვი უფლებამოსილი იქნება ყოველდღიური საყოფაცხოვრებლო საკითხების შესახებ თვითონ მიიღოს გადაწყვეტილება, ასევე იგი უფლებამოსილი იქნება მეორე მშობლისგან, შვილის აღზრდის საჭიროებიდან გამომდიანრე, მოითხოვოს ალიმენტი.
და ბოლოს, საქართველოს სასამართლოების არსებულ სასამართლო პრაქტიკას თუ გადავავლებთ თვალს, მიუხედავად იმისა, რომ კანონმდებლობის მიხედვით დედაც და მამაც თანასწორი უფლებებით სარგებლობენ და არანაირი დათქმა ბავშვის საცხოვრებლის განსაზღვრისას, დედისთვის უპირატესობის მინიჭებაზე არ არსებობს, სასამართლოები მაინც დედას ანიჭებენ უპირატესობას, თუ რაიმე მნიშვნელოვანი გარემოება არ დგინდება საქმეში, რომელიც დედასთან შვილის ცხოვრების მიზაშეწონილობას კითხვის ნიშნის ქვეშ აყენებს.
-
AuthorPosts