საშემოსავლო გადასახადი

[ივერიელი]

ამ თემაში განვიხილავთ საშემოსავლო გადასახადთან დაკავშირებულ საკითხებს

[ივერიელი]

საშემოსავლო გადასხადის გადამხდელი სუბიექტები

 

საშემოსავლო გადასახადის სუბიექტები არიან პირები, რომლებსაც გააჩნიათ საშემოსავლო გადასახადის გადახდის ვალდებულება, ესენი არიან:

 

1. რეზიდენტი ფიზიკური პირი.

 

2. არარეზიდენტი ფიზიკური პირი, რომელიც შემოსავალს იღებს საქართველოს წყაროდან.

 

[BLH]

საქართველოს რეზიდენტი ფიზიკური პირი

 

ფიზიკური პირის რეზიდენტობა არ უკავშირდება მის მოქალაქეობას. რეზიდენტის სტატუსი განისაზღვრება ყოველი საგადასახადო წლისთვის დამოუკიდებლად, საგადასახადო კოდექსის 34-ე მუხლის შესაბამისად.

 

საქართველოს რეზიდენტია, ის ფიზიკური პირი, რომელიც ფაქტობრივად იმყოფება საქართველოს ტერიტორიაზე 183 დღე ან მეტ ხანს ნებისმიერი უწვეტი 12 კალენდარური თვის განმავლობაში, რომელიც მთავრდება ამ საგადსახადო წელს.

 

მაგ: „ა“ 2015 წლის რეზიდენტი ფიზიკური პირი იქნება, თუ იგი იმყოფებოდა ვთქვათ 2014 წლის მაისიდან 2015 წლის მაისამდე პერიოდში 183 დღე მაინც, საქართველოს ტერიტორიაზე ან უცხო ქვეყანაში საქართველოს სახელმწიფო სამსახურში.

 

საქართველოს ტერიტორიაზე ფაქტობრივად ყოფნის დროდ ითვლება დრო, რომლის განმავლობაშიც ფიზიკური პირი იმყოფებოდა საქართველოში, აგრეთვე დრო, რომლითაც იგი გავიდა საქართველოს ფარგლების გარეთ სპეციალურად სამკურნალოდ, დასასვენებლად, მივლინებით ან სასწავლებლად.

 

საქართველოს ტერიტორიაზე ფაქტობრივად ყოფნის დროს არ მიეკუთვნება დრო, რომლის განმავლობაშიც ფიზიკური პირი იმყოფებოდა საქართველოში:

 

ა) როგორც დიპლომატიური ან საკონსულო სტატუსის მქონე პირი ან ასეთი პირის ოჯახის წევრი;

 

ბ) როგორც საქართველოს საერთაშორისო ხელშეკრულების შესაბამისად მოქმედი საერთაშორისო ორგანიზაციის თანამშრომელი, ან როგორც საქართველოში უცხო ქვეყნის სახელმწიფო სამსახურში მყოფი პირი ან ასეთი პირის ოჯახის წევრი, გარდა საქართველოს მოქალაქისა;

 

გ) ერთი უცხო ქვეყნიდან მეორეში საქართველოს ტერიტორიის გავლით გადაადგილებისას;

 

დ) სამკურნალოდ ან დასასვენებლად.

 

საქართველოს ტერიტორიაზე ფაქტობრივად ყოფნის დღედ ითვლება დღე, რომლის განმავლობაშიც ფიზიკური პირი იმყოფებოდა საქართველოში, მიუხედავად ამ ყოფნის ხანგრძლივობისა.

 

მაგ: თუ საქართველოს საზღვრის გადმოკვეთა მოხდება 2 საათის განმავლობაში, აღნიშნული დღე ჩაითვლება საქართველოს ტერიოტრიაზე ფაქტობრივად ყოფნის დღედ.

 

რეზიდენტის ან არარეზიდენტის სტატუსი დგინდება ყოველი საგადასახადო პერიოდისათვის. ამასთანავე, ის დღეები, რომელთა მიხედვითაც ფიზიკური პირი წინა საგადასახადო პერიოდში ჩაითვალა რეზიდენტად, არ გაითვალისწინება მომდევნო საგადასახადო პერიოდში რეზიდენტობის დადგენისას.

 

 მაგ: თუ „ა“ ჩაითვალა 2014 წლის რეზიდენტ ფიზიკურ პირად, 2013 წლის ნოემბრის თვიდან 2014 წლის ნოემბრის თვემდე პერიოდის გათვალისწინებით, რომლის ფარგლებშიც იგი საქართველოში იმყოფებოდა 183 დღეზე მეტი ხნით.

 

 2015 წლის რეზიდენტობის გამოსათვლელად აღარ მიიღება 2014 წლის ნოემბრამდე არსებულ პერიოდში „ა“-ს მიერ საქართველოს ტერიტორიაზე ყოფნის დღეები, რომელთა გამოყენებაც მოხდა 2014 წელს მისი რეზიდენტად დადგენისათვის.

[BLH]

არარეზიდენტი ფიზიკური პირი, რომელიც შემოსავალს იღებს საქართველოში არსებული წყაროდან

 

 ყველა ის ფიზიკური პირი, რომელიც არ ითვლება საქართველოს რეზიდენტად, იქნება არარეზიდენტი.

 

არარეზიდენტი ფიზიკური პირი მხოლოდ იმ შემოსავლიდან იხდის საშემოსავლო გადასახადს, რომელიც მიღებულია საქართველოს წყაროდან.

 

არის თუ არა შემოსავალი მიღებული საქართველოს წყაროდან უნდა გაირკვეს საქართველოს საგადასხადო კოდექსის 104-ე მუხლის შესაბამისად, რომელიც განსაზღვრავს თუ რას წარმოადგენს საქართველოს წყაროდან მიღებული შემოსავლი.

[BLH]

საშემოსავლო გადასახადის დაბეგვრის ობიექტი

 

საშემოსავლო გადასახადის დაბეგვრის ობიექტია, დასაბეგრი შემოსავალი, რომელიც განისაზღვრება, როგორც სხვაობა ერთობლივ შემოსავლებსა და კანონით დაშვებულ გამოქვითვებს შორის.

 

მაგ: თუ რეზიდენტმა ფიზიკურმა პირმა 2015 საგადასახადო წლის მანძილზე მიიღო 10.000 ლარი შემოსავალი მომსახურების გაწევისათვის, ხოლო მისმა კანონით დაშვებულმა გამოქვითვებმა შეადგინა 3.000 ლარი. ამ შემთხვევაში დაბეგვრის ობიექტი იქნება 10.000-3.000=7.000 ლარი, რაც ნიშნავს იმას, რომ ამ 7.000 ლარიდან უნდა მოხდეს საშემოსავლო გადასახადის 20 %-ის გადახდა, ანუ „ა“ ვალდებული იქნება საშემოსავლო გადასახადის სახით გადაიხადოს ბიუჯეტში 1.400 ლარი.

 

დაბეგვრის ობიექტის განსაზღვრა მნიშვნელოვანია, რათა მოხდეს საშემოსავლო გადასახადის სწორედ განსაზღვრა. დაბეგვრის ობიექტის სხვადასხვაგვარად განისაზღვრება სხვადასხვა სუბიექტის შემთხვევაში, რაზეც შემდგომ პოსტებში დეტალურად ვისაუბრებთ.

[ივერიელი]

რეზიდენტი ფიზიკური პირის საშემოსავლო გადასახადით დაბეგვრის ობიექტი

 

რეზიდენტი ფიზიკური პირის საშემოსავლო გადასახადით დაბეგვრის ობიექტია დასაბეგრი შემოსავალი, რომელიც განისაზღვრება, როგორც სხვაობა კალენდარული წლის განმავლობაში მიღებულ ერთობლივ შემოსავალსა და ამ პერიოდისათვის საგადასახადო კოდექსით გათვალისწინებული გამოქვითვების თანხებს შორის.

 

მაგ:  „ა“-მ მიიღო 2015 წლის 1 იანვრიდან 31 დეკემბრამდე პერიოდში 10.000 ლარი შემოსავალი ბინის გაქირავებიდან, 3.000 ლარი მომსახურების გაწევისთვის და 400 ლარი საჩუქრის სახით, ხოლო მისმა გამოსაქვითმა ხარჯებმა შეადგენს 2.000 ლარი.

 

ამ შემთხვევაში მისი ერთობლივი შემოსავალი 2015 წლისათვის იქნება 13.400 ლარი, ხოლო საშემოსავლო გადასხადით დაბეგვრის ობიექტი იქნება 13.400-2.000= 11.400 ლარი.

[BLH]

არარეზიდენტი ფიზიკური პირის დაბეგვრის ობიექტი 

 

1) არარეზიდენტი ფიზიკური პირის, რომელიც საქმიანობას ახორციელებს საქართველოში არსებული მუდმივი დაწესებულების მეშვეობით, საშემოსავლო გადასახადით დაბეგვრის ობიექტია დასაბეგრი შემოსავალი, რომელიც განისაზღვრება, როგორც სხვაობა კალენდარული წლის განმავლობაში მუდმივ დაწესებულებასთან დაკავშირებულ, საქართველოში არსებული წყაროდან მიღებულ ერთობლივ შემოსავალსა და გამოქვითვების თანხებს შორის.

 

მაგ: „ა“ არის არარეზიდენტი ფიზიკური პირი, რომელსაც გააჩნია მუდმივი დაწესებულება საქართველოში. მან 2015 წლის განმავლობაში შემოსავლის სახით მიიღო 100.000 ლარი, ხოლო გაწია 20.000 ლარის დანახარჯები. ამასთან, შემოსავლიდან მხოლოდ 20.000 ლარი, ხოლო ხარჯებიდან 5.000 ლარი იყო დაკავშირებული მისი მუდმივი დაწესებულების საქმიანობასთან საქართველოში.

 

ამდენად, მისი საშემოსავლო გადასახდით დაბეგვრის ობიექტი იქნება 20.000 – 5.000 =15.000 ლარი.

 

2) არარეზიდენტი ფიზიკური პირის ერთობლივი შემოსავალი, რომელიც დაკავშირებული არ არის საქართველოში მის მუდმივ  დაწესებულებასთან, იბეგრება გადახდის წყაროსთან გამოქვითვების გარეშე, გარდა იმ შემთხვევისა როცა არარეზიდენტი ფიზიკური პირი,  შემოსავალს იღებს ქონების რეალიზაციით.

 

მაგ: „ა“-მ მიიღო საქართველოს წყაროდან შემოსავლის სახით 10.000 ლარი, ხოლო მისმა ხარჯებმა შეადგინა 2.000 ლარს. ამ შემთხვევაში თუ მან ეს შემოსავალი მუდმივი დაწესებულების გარეშე მიიღო, მისი შემოსავალი დაიბეგრება გადახდის წყაროსთან, ხოლო ხარჯები არ გამოიქვითება, შესაბამისად 10.000 ლარიდან მოხდება საშემოსავლო გადასახადის გადახდა და არა 10.000-2.000=8.000 ლარიდან.

 

თუმცა თუ აღნიშნული შემოსავალი მიღებული საქართველოში არსებული მუდმივი დაწესებულების მეშვეობით, მაშინ საშემოსავლო გადასხადის გადახდა მოხდება 10.000-2.000=8.000 ლარიდან.

 

[BLH]

საშემოსავლო გადასახადის განაკვეთი

 

საშემოსავლო გადასახადის განაკვეთია 20%, გარდა სპეციალურად განსაზღვრული შემთხვევებისა, სადაც შეიძლება იყოს ნაკლებიც.

 

მაგ: პროცენტის და დივიდენის სახით მიღებული შემოსავალი იბეგრება 5%-ით.

 

[ივერიელი]

საგადასახადო შეღავათები

 

საგადასახადო კოდექსის 82-ე მუხლი შეიცავს საშემოსავლო გადასახადთან დაკავშირებულ, საგადასახადო შეღავათების ამომწურავ ჩამონათვალს, რომლითაც ხდება ცალკეულ შემთხვევებში საგადასახადო გადასახადისგან მთლიანად ან ნაწილობრივ გათავისუფლება. შემდგომ პოსტებში განვიხილავთ ცალკეულ შეღავათებს.

[BLH]

ქონების რეალიზაციიდან მიღებული ნამეტი

 

საშემოსავლო გადასახადისგან გათავისუფლებულია ფიზიკური პირის მიერ:

 

• 2 წელზე მეტი ვადით საკუთრებაში არსებული საცხოვრებელი ბინის (სახლის) მასზე დამაგრებული მიწით რეალიზაციით მიღებული ნამეტი;

 

• საკუთრების უფლების რეგისტრაციიდან 6 თვეზე მეტი ვადით საკუთრებაში არსებული ავტოსატრანსპორტო საშუალების რეალიზაციით მიღებული ნამეტი;

 

• 2 წელზე მეტი ვადით საკუთრებაში არსებული აქტივების მიწოდებით მიღებული ნამეტი, გარდა გამსხვისებლის მიერ აქტივების მიწოდებამდე ეკონომიკურ საქმიანობაში გამოყენების ასევე გარდა ზემოთ მითითებული ორი შემთხვევისა.

 

აქტივების ეკონომიკურ საქმიანობაში გამოყენებად არ ითვლება მათი 2 წლის შემდეგ მიწოდება ან/და ფასიანი ქაღალდების/წილის მხოლოდ ფლობა დივიდენდებისა და პროცენტების მიღების მიზნით;

 

[Author]

Posts